Binnen de antroposofische fysiotherapie houdt men zich bezig met de vraag hoe iemand letterlijk en figuurlijk in zijn vel zit en door welke factoren dat beïnvloed wordt. Dit is met name voor de cliënt/patiënt zelf van belang om zijn eigen individuele ”gebruiksaanwijzing” te leren lezen: hoe ga ik zodanig met mezelf om dat ik een bij mij passend individueel harmonisch evenwicht creëer, mijn eigen maat vind.

Vanuit het antroposofisch mensbeeld bekeken is de mens een gelaagd wezen dat overeenkomsten heeft met de natuurrijken die haar omgeven.

  • De fysieke laag: alles wat materie in ons is, delen we met de minerale wereld.
  • De vitaliteitslaag: het krachtenspel dat de materie tot leven wekt, zoals we dat ook zien in de plantenwereld.
  • De dynamische laag: hier hebben we te maken met bewustzijn, spierspanning, beweging en ademhaling, allemaal kenmerken die we ook bij de dieren om ons heen herkennen.
  • De wezenslaag: dit heeft te maken met ons wezenlijk mens-zijn, met richting geven aan ons leven in vrijheid.

In deze genoemde lagen kunnen we de 4 elementen herkennen: aarde, water, lucht en vuur. Ieder mens heeft deze in een andere mengverhouding. Dit bepaalt de constitutie van de mens.

Binnen deze lagen bestaat ook nog een polair krachtenveld dat in evenwicht gehouden dient te worden, wil een mens gezond kunnen functioneren:

  • Er is een structurerende, verhardende, koude, afbrekende tendens die uitgaat van processen die zich in het zenuwstelsel afspelen.
  • Daar tegenover staat een oplossende chaotiserende, warme en opbouwende tendens, vanuit de stofwisselings- en bewegingsprocessen.
  • Hier tussenin bevindt zich het ritmische systeem (het hart+circulatie en de longen), dit bemiddelt en harmoniseert tussen deze polariteiten. Als een van de polen te ver doorschiet in zijn werkzaamheid, ontstaat er ziekte.

Binnen de antroposofische fysiotherapie ondersteunt men de zoektocht naar een passend evenwicht. Ziekte is immers altijd een vorm van vastlopen in ‘een bepaalde eenzijdigheid. Het ritmische element is hierbij zeer belangrijk, dit is het oerbeeld van het gezonde. Het kenmerkt zich door een evenwichtige afwisseling van rust en activiteit. Door de ritmische massage kan hieraan door verschillende handgrepen geappelleerd worden al naar gelang de betreffende mens uit evenwicht is.

Maar ook het doen van oefeningen kan iemand leren ervaren waar hij/zij in het lijf verkrampt is of juist te slap is. Of iemand zijn hele lijf ”bewoont” of alles vanuit zijn hoofd wil controleren. Voelend waarnemen is een eerste stap op weg naar bewustwording en vinden van een hernieuwd evenwicht. Het is een zoektocht die het hele leven doorgaat en waarbij af en toe een helpende hand nodig kan zijn.